Hoogbegaafdheid

Hoogbegaafde kinderen hebben niet alleen een IQ van 130 of hoger. Ze zijn in de meeste gevallen ook erg creatief, bedenken originele en praktische oplossingen, zijn zeer gemotiveerd en beschikken vaak over een groot doorzettingsvermogen om nieuwe dingen te leren.

Velen denken dat hoogbegaafden alles kunnen, hoge cijfers halen en nooit leerproblemen hebben. Een hoogbegaafd kind hoeft niet per definitie in elk schoolvak goed te zijn en is niet altijd de beste van de klas. Als zij niet voldoende erkend, begeleid, uitgedaagd en gestimuleerd worden, kunnen ze hun motivatie verliezen en gaan zij onderpresteren. In de praktijk blijkt dat hoogbegaafden onderling meer verschillend, dan gelijk zijn.

Kwaliteit en gave

Een hoogbegaafd kind is in meerdere opzichten anders dan de meeste kinderen en heeft daarom diverse uitdagingen nodig om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Een hoogbegaafd kind beschikt over een buitengewone intellectueel capaciteit, een grote motivatie en veelzijdige creativiteit. Vaak beschikken zij over een grote nieuwsgierigheid, leergierigheid en een breed scala aan interesses. Zij bezitten een bijzonder gevoel voor humor, een hoge mate van empathie en betrokkenheid.

Sommige hoogbegaafden zijn visueel ingesteld, hebben een verbeeldende fantasie en zijn hoogsensitief. Zij nemen bepaalde gevoelens, emoties en nuances in de lichaamstaal bij anderen waar en zijn zeer gevoelig voor geluid, licht en geur. De omgeving waarin het hoogbegaafde kind opgroeit, zoals o.a. het gezin, de vriendenkring en de school, is van wezenlijk belang om de capaciteiten en talenten voldoende tot uiting te laten brengen.

Een uitdaging

Een hoogbegaafd kind wordt vaak niet als zodanig (h)erkend. Dit komt doordat de uitingen van hoogbegaafdheid erg divers kunnen zijn. Voor een leerkracht is het dan ook moeilijk om bij een kind te signaleren of het hoogbegaafd is. Deze signalering is echter wel belangrijk. Een hoogbegaafd kind dat niet wordt gediagnosticeerd, loop de kans om gedemotiveerd te raken of onder zijn kunnen te presteren. Met onderpresteren wordt bedoeld dat het hoogbegaafde kind minder presteert dan zijn of haar capaciteiten toelaten. Een oorzaak van het onderpresteren kan zijn een gebrek aan uitdaging doordat het niveau te laag ligt. Dit kan ervoor zorgen dat het kind zich gaat vervelen, wat weer kan leiden tot een gebrek aan motivatie en doorzettingsvermogen.

Als een hoogbegaafd kind te weinig uitgedaagd wordt in het basisonderwijs, kan het zijn dat het zich onvoldoende of verkeerde leerstrategieën aanleert. Hoogbegaafden leren vaak op inzicht en niet op geheugen, wat tot problemen kan leiden op de middelbare school. Naarmate de hoeveelheid lesstof toeneemt, redden zij het niet meer om de lesstof op inzicht tot zich te nemen. Vaak is hun werkgeheugen, door jarenlange onderbelasting niet voldoende getraind of onderontwikkeld.

Onderpresteren kan ook andere oorzaken hebben, zoals emotionele problemen of een gebrek aan vertrouwen. Sommige begaafde kinderen willen niet opvallen tussen leeftijdsgenoten. Thuis kan het kind al vlot lezen, maar op school doet het kind alsof het moeite moet doen om te leren lezen. Het begaafde kind wil geaccepteerd worden door zijn/haar klasgenootjes en juist niet opvallen of anders zijn.

Is je kind hoogbegaafd?

Het vaststellen of je kind hoogbegaafd is, kan best lastig zijn. Elk hoogbegaafd kind is weer anders en uniek. Er kan gekeken worden naar; het IQ, het EQ, schoolprestaties, motivatie, creatieve denkstijl, taakgerichtheid en beoordelingen door ouders en school. Het beste is natuurlijk om naar al deze aspecten te kijken.

In bijgaande lijst vind je een overzicht van de kenmerken van een hoogbegaafd kind.

Back to top of page